 |
| หลอดเลือดดำขอด |
เหตุใด หลอดเลือดดำถึงเปลี่ยนเป็นเช่นนี้ได้?
เพราะว่าหลอดเลือดดำนี้ทนแรงดันเลือดภายในไม่ไหว แล้วอะไรเป็นสาเหตุให้หลอดเลือดดำมันแรงดันสูงขึ้น? มาดูคำอธิบายกันจากภาพด้านล่าง
 |
| ภาพแสดงการทำงานของลิ้นในหลอดเลือดดำในภาวะปกติ |
จากภาพขาขณะพักและขณะเดิน แสดงการทำงานของลิ้นในหลอดเลือดดำ ซึ่งกระจายตัวอยู่ในหลอดเลือดดำ ภาวะปกติเลือดดำไหลย้อนสวนทางแรงโน้มถ่วงของโลกได้ เพราะ 1) กล้ามเนื้อของขาบีบรัดให้หลอดเลือดหดตัว 2) ลิ้นในหลอดเลือดเป็นเหมือนประตูปิดไม่ยอมให้เลือดไหลขึ้นแล้วไหลย้อนกลับลงมาได้
แต่ถ้าลิ้นอันใดอันหนึ่ง ปิดกั้นไม่สนิท ดังรูป
เลือดจะไหลตกลงมากองอยู่ในหลอดเลือดดำที่ขามากขึ้น แรงดันในหลอดเลือดจะมากขึ้น จนดันให้ผนังหลอดเลือดโป่งออกและหงิกงอ เป็นลักษณะของหลอดเลือดดำขอด
ภาพ A: แสดงทิศทางเลือดไหลขึ้น ขณะเดียวกับลิ้นเปิดให้เลือดผ่าน ภาพ B: เมื่อเลือดจะไหลย้อนกลับลงมา แรงดันเลือดดันให้ลิ้นปิดสนิท เลือดจึงไม่สามารถย้อนลงมาได้ ภาพ C: เมื่อลิ้นปิดไม่สนิท เลือดสามารถไหลลงมากองด้านล่างได้ นานๆเข้าแรงดันเลือดที่มากขึ้นๆจะทำให้ผนังหลอดเลือดป่องออกและหงิกงอ เป็นหลอดเลือดดำขอด
หากลิ้นที่ทำงานผิดปกติ เกิดในหลอดเลือดดำเล็กมากๆและอยู่ตื้น รอยโรคจะแตกต่างออกไป เป็นเส้นเลือดใยแมงมุม ดังภาพ
เส้นเลือดใยแมงมุม (Spider veins) ลักษณะเป็นหลอดเลือดฝอยกระจายเป็นร่างแห สีแดง สีม่วง สีน้ำเงิน ก็ได้
เรารักษาเส้นเลือดใยแมงมุมเพื่อความสวยงาม ส่วนใหญ่แล้วไม่พบภาวะแทรกซ้อนที่ทำให้ปวดหรือเป็นแผลอักเสบแต่อย่างใด ส่วนใหญ่แล้วหมอให้การรักษาด้วยเลเซอร์หรือฉีดยาทำลายหลอดเลือดใยแมงมุมโดยตรง ดังวิดีโอ ด้านล่างนี้
ถ้าเปิดวิดีโอไม่ได้ ให้ดู อีกทางเลือกหนึ่ง คลิ๊ก ลิงค์นี้ "ฉีดยารักษาหลอดเลือดใยแมงมุม"
แต่การฉีดยาค่อนข้างให้ผลการรักษาดีกว่าเลเซอร์ที่ผิวหนัง เนื่องจากว่ายาสามารถเข้าไปรักษาหลอดเลือดต้นกำเนิดของเส้นเลือดใยแมงมุมได้มากกว่านั่นเอง
บางคนรักษาเส้นเลือดใยแมงมุมแล้วกลับมาเป็นซ้ำอีก หมอจะตรวจอัลตร้าซาวด์ดูว่ามีลิ้นหลอดเลือดใดเสียบ้างเพื่อจะได้รักษาหลอดเลือดต้นตอนั้นๆ
กลับมาถึงเรื่องหลอดเลือดดำขอด กรณีที่เห็นด้วยตาเปล่าว่าเป็นเส้นเลือดขอดชัดๆ หลังจากหมอทำอัลตร้าซาวด์พบหลอดเลือดดำที่ลิ้นหลอดเลือดผิดปกติ จะแนะนำทางเลือกในการรักษา
- ผ่าตัดดึงเส้นเลือดออก มีบาดแผลใหญ่หน่อย หลังผ่าต้องพักที่โรงพยาบาลเพื่อเฝ้าระวังภาวะเลือดออก ปวดแผลและการติดเชื้อ
ภาพ |
| แผนภาพตัวอย่างแสดงการผ่าตัด หลอดเลือดดำ greater saphenous ออกโดยวิธี Venous stripping โดยแพทย์จะเริ่มด้วยการให้ยาระงับความรู้สึกหรือยาสลบ ต่อมากรีดผิวหนังบริเวณต้นขาและข้อเท้า เพื่อค้นหาต้นและปลายของหลอดเลือดดำ great saphenous ตามลำดับ เสร็จแล้วจะกรีดหลอดเลือดดำ สอดแท่งเหล็กยาวๆที่ปลายเป็นหัวกระสุน(หัวเหมือนลูกศร) จากรูเปิดหลอดเลือดดำข้อเท้า มาโผล่ตรงขาหนีบ นำไหมรัดหลอดเลือดดำกับหัวกระสวยให้แน่น แล้วดึงแท่งเหล็กนี้ลงมายังข้อเท้า หลอดเลือดดำทั้งเส้นก็นจะหลุดออกมาทั้งเส้น เหลือโพรงช่องว่าง(ที่หลอดเลือดดำเคยอยู่ไว้) ซึ่งหลังจากเย็นบาดแผลแล้ว แพทย์์ต้องรัดขาทั้งขาด้วยผ้ายืดและถุงน่องเพื่่อให้ช่องว่างแนบสนิทกันป้องกันเลือดออกและการติดเชื้อ |
 |
| ภาพแสดงการผ่าตัด stab avulsion ภาพบน แพทย์ทำรอยผ่าเล็กที่ผิวหนังเหนือหลอดเลือดดำส่วนที่ต้องการตัดออก แล้วใช่ตะขอเกี่ยวมันขึ้นมา ภาพกลาง แพทย์ใช้คีมหนีบปลายบนและปลายล่างของหลอดเลือดส่วนที่จะตัด ตัดหลอดเลือดขาดออกจากกัน แล้วจะใช้ไหมผูกหลอดเลือดไม่ให้รั่ว ภาพล่าง นำส่วนที่ตัดขาดออกมาจากผิวหนัง |
เสร็จแล้วก็ต้องรัดผ้าพันขาให้แน่นอีกครั้งหนึ่ง การผ่าตัดใช้การฉีดยาชา
การรักษารูเล็ก แบ่งเป็นสามแนวทางหลักๆ ได้แก่
- การสอดท่อเพื่อปล่อยคลื่นความร้อนหรือทำลายหลอดเลือดดำ ซึ่งมีทั้งแหล่งกำเนิดความร้อนเป็นเลเซอร์ (Laser)และคลื่นวิทยุ (Radiofrequency) โดยฉีดยาชาแล้วแทงเข็มเข้าหลอดเลือดดำเหนือเข่า แล้วสอดท่อเข้าไปถึงต้นขา ต่อระบบกำเนิดความร้อนแล้วค่อยๆถอยสายออกทีละน้อยจนสายโผล่ออกมาหมด ปิดแผล
 |
| การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยเลเซอร์ในหลอดเลือด 1.หลังจากแทงเข็มเข้าหลอดเลือดดำได้แล้ว จะร้อยลวดนำตามด้วยท่อขนาดใหญ่ขึ้นจนในที่สุดก็สอดสายนำความร้อนเลเซอร์เข้าไปภายในท่อหลอดเลือดถึงโคนขา 2. หลุังจากฉีดยาชารอบๆหลอดเลือดดำทั่วแล้ว ก็ต่อสายนำเลเซอร์กับเครื่องกำเนิดเลเซอร์ปรับระดับความร้อนให้เหมาะสมตามกำหนดต้องอาศัยประสบการณ์ ไม่เช่นนั้นผิวหนังจะไหม้มากได้ 3. ระหว่างปล่อยความร้อนก็ถอยสายออกที่ละน้อยจนหมดในที่สุด 4. หลอดเลือดดำที่ถุกความร้อนจะไหม้และฝ่อไปเมื่อเวลาผ่านไป |
- ฉีดยาทำลายผนังหลอดเลือดดำ แล้วรอให้หลอดเลือดดำฝ่อตัวไปเอง วิธีนี้เป็นวิธีที่หมอรัฐวัชร์ทำอยู่มากที่สุด เพราะถึงแม้จะไม่ใช่วิธีที่ให้ผลเลิศสุด แต่ก็ให้ผลดีด้อยกว่าเพียงเล็กน้อยแต่ราคาถูกกว่ามาก ดังรูปตัวอย่าง
 |
| ภาพบนสุดคือ การใช้อัลตร้าซาวด์สแกนภาพหลอดเลือดดำต้นกำเนิดของหลอดเลือดขอด แล้วหมอจะสอดเข็มฉีดยาเข้าไปในหลอดเลือดดำ ภาพกลางคือภาพการฉีดยาในรูปของโฟมเข้าไปในท่อของหลอดเลือดและไปเกาะผนังหลอดเลือดดำ ตัวยาจะไประคายเคืองผัวหลอดเลือดดำ ทำให้หลือดเลือดอุดตันไปในที่สุด ภาพล่าง เมื่อเวลาผ่านไปหลายๆเดือนหลอดเลือดดำจะฝ่อตัวลงไม่มีเลือดไหลผ่าน เลือดในเส้นเลือดขอดจะไหลไปเส้นทางอื่นที่ลิ้นทำงานปกติ เส้นเลือดขอดจะแฟบเล็กลง |
 |
| หลังการฉีดยาและปิดพลาสเตอร์ก็สวมถุงน่องเส้นเลือดขอด |
 |
| เส้นเลือดขอดก่อนและหลังการรรักษาด้วยการฉีดยา |
- วิธีที่สาม การฉีดยาที่หน้าที่เป็นกาวยึดผนังหลอดเลือดดำ ชื่อทางการค้า venaseal เป็นการสอดท่อเล็กๆเข้าไปในหลอดเลือดดำที่ผิดปกติ แล้วฉีดยาตัวนี้เข้าไป ขณะเดียวกันก็กดหลอดเลือดดำนั้นให้แบนติดกัน กาวนี้จะยึดให้หลอดเลือดดำแฟบตัวถาวร จึงป้องกันไม่ให้เลือดไหลผ่านหลอดเลือดนี้อีกต่อไป นานวันไปหลอดเลือดดำขอดจะหายไป ยังเป็นวิธีที่ราคาสูง ลองดูวิดีโอการรักษาวิธีนี้ทางลิงค์นี้ Venaseal
เปรียบเทียบผลการรักษาวิธีต่างๆ
การผ่าตัด ทั้งคนไข้และหมอไม่อยากผ่าตัดหากมีทางเลือกรักษาแบบรูเล็กได้ แต่กรณีที่ไม่มีแพทย์หรือเครื่องมือในท้องถิ่นนั้น การผ่าตัดก็อาจมีใช้บ้าง
การรักษาผ่านการสอดสายและปล่อยความร้อน (เลเซอร์หรือคลื่นวิทยุ) ให้ประสิทฺธิ์ภาพในการทำให้หลอดเลือดดำฝ่อยอดเยี่ยม ถ้าคะแนนเต็มสิบต้องให้เต็มเลยครับ แต่ค่ารักษาต้องแพงแน่นอน เพราะอุปกรณ์เลเซอร์หรือคลื่นวิทยุต้องเช่าจากบริษัทผู้ผลิตซึ่งคิดค่าเช่าแพง ประมาณว่า ค่ารักษาด้วยวิธีนี้ในโรงพยาบาลเอกชนต้องไม่ตำกว่า 50,000 บาทต่อครั้ง หากใครทำทีโรงพยาบาลของรํฐและได้ราคาที่ถูกกว่านี้ก็น่าสนใจนะครับ อีกอย่างนะครับไม่ใช่ว่าจะใช้ได้กับหลอดเลือดทุกเส้นนะครับ ถ้าเส้นคดเคี้ยวก็สอดสายเข้าไม่ได้หรือยากVenaseal วิธีใหม่ ข้อดีคือ ทำเสร็จไม่ต้องใส่ถุงน่องหลังรักษาเลย แต่ราคาสูงมาก (สองแสนกว่าบาท)
การฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำ ให้ผลสำเร็จประมาณ 70% (จากการฉีดหนแรก) ของวิธีปล่อยความร้อนและข้อดีอีกอย่างคือฉีดได้เกือบทุกที่ทั้งหลอดเลือดที่สั้นคดเคี้ยวก็ได้ และหากการรักษาครั้งแรกยังอุดเส้นเลือดไม่ได้หมด จะฉีดซ้ำครั้งที่สองหรือสาม ก็เพิ่มโอกาสสำเร็จเพิ่มเป็นเกือบ 100% ได้ วิธีนี้ราคาถูกที่สุด ไม่ต้องเตรียมการยุ่งยาก ไม่ต้องงดน้ำหรืออาหาร ไม่ต้องเช็คเลือด หลังทำเสร็จใช้พลาสเตอร์ปิดแผลรูเข็ม สวมถุงน่องเส้นเลือดขอดและกลับบ้าน ภายในสัปดาห์แรกไม่อนุญาตให้ถอดถุงน่อง อาจจะต้องทนคันหน่อยสำหรับบางคน แล้วหมอนัดมาตรวจอัลตร้าซาวด์ดูว่าเส้นเลือดดำที่ฉีดยาอุดตัน 100% หรือไม่ ถ้าไม่จะฉีดยาเสริมเข้าไปอีกหน่อยถ้ารักษาหายไปแล้วเวลาผ่านไป มีเส้นเลือดขอดโผล่มาในตำแหน่งอื่น ก็อย่าเพิ่งโทษคุณหมอว่ารักษาไม่ดี มาทำอัลตร้าซาวด์วินิจฉัยก่อน เพราะคนที่เคยเป็นเส้นเลือดขอด ก็มักจะมีลิ้นหลอดเลือดดำเสียเพิ่มเติมในตำแหน่งอื่นอีกได้ หลอดเลือดดำของคนเรามีลิ้นอยู่หลายสิบจุด มันจะเสียตรงไหนเพิ่มอีกก็ได้
เส้นเลือดขอดมีวิธีรักษาหลายวิธี แล้วแต่คุณจะมีโอกาสได้พบกับผู้เชี่ยวชาญการรักษาแบบไหน แต่อย่างไรก็ตาม เส้นเลือดขอดก็อาจจะเกิดในตำแหน่งใหม่ๆ ได้อีกภายหลังรักษา เนื่องจากลิ้นอื่นๆของหลอดเลือดดำซึ่งเป็นประตูปิดกันไม่ให้เลือดไหลย้อนเกิดทำงานบกพร่องขึ้นในตำแหน่งใหม่ จึงอย่าคิดว่าหมอไม่เก่ง เลี้ยงไข้อะไรทำนองนี้ (ถ้าคุณหมอเขารักษาที่ต้นตอจริงๆแล้วนะ) อย่าเพิ่งหมดกำลังใจครับ
ขอเป็นกำลังใจให้ผู้ที่กำลังพบปัญหานี้ และแก้ไขได้โดยเร็วครับกลับ หน้า สารบัญบทความ
Link พัฒนาตนเอง
1. แนวทางพัฒนาการคิด
2. กด like ให้drrattawach fanpage
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น